Việc duy trì và phát triển xây dựng sản phẩm đạt chuẩn OCOP đã khó, việc tìm kiếm thị trường tiêu thụ càng khó hơn, nhất là trong bối cảnh do tác động của đại dịch Covid-19, thời tiết cực đoan, giá cả vật tư đầu vào tăng cao đã gây khó khăn trong việc sản xuất tiêu thụ nông sản nói chung, các sản phẩm OCOP cho các chủ thể nói riêng.
Nhằm giúp các hộ sản xuất nông nghiệp tiêu thụ sản phẩm, vừa qua UBND tỉnh Nghệ An ban Kế hoạch số 2345/KH-UBND về việc đưa sản phẩm sản xuất nông nghiệp của hộ lên sàn thương mại điện tử. Cụ thể, theo kế hoạch đến hết năm 2023, tỉnh Nghệ An sẽ có: 100% hộ sản xuất nông nghiệp (SXNN) trên địa bàn được truyền thông về việc đưa hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử; 100% dữ liệu thông tin hộ SXNN phục vụ giao dịch, kinh doanh trên sàn thương mại điện tử (TMĐT) được chuẩn hóa, số hóa; 100% sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên được đưa lên các sàn TMĐT như Postmart.vn của VNPost, Voso.vn của ViettelPost; 100% hộ SXNN có sản phẩm đưa lên sàn TMĐT được đào tạo kỹ năng số, kỹ năng kinh doanh, các kỹ năng khác nhằm gia tăng kiến thức bán hàng, thanh toán trực tuyến trên nền tảng số; đẩy mạnh số lượng người truy cập và hoạt động trên sàn thương mại điện tử từ 15 - 20%...
Thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh, các ngành các địa phương và các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều chương trình, phần việc thiết thực để đưa sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử. xác định tìm kiếm thị trường đầu ra cho các sản phẩm OCOP coi đây là chìa khóa thành công của chương trình, nên thời gian qua, các hoạt động xúc tiến thương mại được các cấp, các ngành trong tỉnh hết sức quan tâm, triển khai đa dạng các hình thức,đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong truyền thông, thúc đẩy phát triển thương mại điện tử cho sản phẩm OCOP thông qua các sàn thương mại điện tử. Nhờ vậy, đến nay đã có 175 sản phẩm được đưa vào các siêu thị, các kênh bán hàng trực tuyến (online), bán hàng tương tác trực tiếp (livestream); Các chủ thể đã được tham gia trưng bày sản phẩm tại 51 hội chợ; 20 hội nghị kết nối cung cầu và trưng bày trong một số hội nghị; toàn tỉnh đã xây dựng được 17 điểm bán hàng OCOP ở các địa phương,… Đây được xem là giải pháp hữu hiệu nhằm quảng bá thương hiệu, giới thiệu và đẩy mạnh phân phối, tiêu thụ sản phẩm hàng hóa, nhất là các sản phẩm chủ lực, sản phẩm OCOP, sản phẩm công nghiệp tiêu biểu của địa phương. để quảng bá, giới thiệu sản phẩm đến tay người tiêu dùng. Tuy nhiên đến nay việc đưa sản phẩm hàng hóa lên sàn thương mại điện tử chưa tương xứng với tiềm năng hiện có của tỉnh, việc đưa sản phẩm OCOP lên sàn chậm do các nguyên nhân: về khách quan là do một số sản phẩm bán hàng theo các kênh giao dịch khác. Một số sản phẩm đã có thị trường có thương hiệu, sản phẩm tiêu thụ nội tại, ngoài ra do khả năng tiếp cận, mức độ nắm bắt công nghệ của các chủ thể OCOP còn hạn chế; một số sản phẩm chất lượng, mẫu mã chưa đạt như yêu cầu; việc đóng gói sản phẩm chưa đầy đủ thông tin, mẫu mã chưa đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng; tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm chưa đảm bảo; nhất là năng lực sản xuất về số lượng, thời gian giao hàng…
Để hàng hóa sản phẩm OCOP được đưa các lên sàn thương mại điện tử (TMĐT) các chủ thể cần quan tâm một số nội dung sau: - Thứ nhất, các chủ thể cần nắm vững khái niêm cơ bản sàn thương mại điện tử, ưu khuyết điểm của việc lên sàn thương mại điện tử đó là: Thương mại điện tử là việc mua và bán hàng hóa trực tuyến (online) bằng điện tử (internet). Ưu điểm nó giúp chúng ta linh hoạt về thời gian, không gian, tiết kiệm thời gian, quá trình mua bán hàng được diễn ra nhanh chóng, Giá cả và chất lượng cạnh tranh, dễ dàng so sánh giá cả; tiết kiện được chi phí kinh doanh vận hành; Quá trình xữ lí bán hàng diễn ra nhanh chóng, thuận lợi; người dùng nhận diện thương hiệu nhanh; Mang lại lợi thế kép cho khách hàng lẫn người bám trong giao dịch...Khuyết điểm do bán hàng thông qua mạng nên người mua không thể xác định được danh tính của người bán, họ cũng hoang mang lo lắng không biết thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng của mình có bị lộ hay không, có đảm bảo tính bảo mật hay không, hoặc khi sản phẩm hàng hóa không đúng thủ tục hoàn trả phiền phức gây mất niềm tin từ khách hàng trong việc mua bán. - Thứ hai,Tiếp tục đẩy mạnh liên kết theo chuổi giá trị, nâng cao chất lượng, giữ vững thương hiệu, giá cả phải cạnh tranh Các chủ thể sản xuất kinh doanh sản phẩm OCOP phải có trách nhiệm đảm bảo và nâng cao chất lượng sản phẩm, đây là vấn đề sống còn đối với các nhà sản xuất, chỉ có chất lượng mới thuyết phục được người tiêu dùng sử dụng sản phẩm một cách bền vững nhất. Vì vậy phải tiếp tục quản lý chất lượng nguyên liệu sản xuất đầu vào; kiểm soát khâu trong quá trình sản xuất; quản lý chất lượng sản phẩm; thực hiện truy xuất nguồn gốc; tem sản phẩm đạt chuẩn của Chương trình OCOP; phải đảm bảo điều kiện cần thiết về nhân lực, cơ sở vật chất, kỹ thuật, tổ chức, quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa do cơ sở mình sản xuất phù hợp với tiêu chuẩn đã công bố; tiếp tục duy trì quy trình sản xuất gắn với việc kiểm soát đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, vệ sinh môi trường; xây dựng nguồn cung cấp nguyên liệu ổn định an toàn; thường xuyên tự kiểm tra, đánh giá về chất lượng sản phẩm; thực hiện kiểm nghiệm, phân tích chỉ tiêu an toàn thực phẩm theo đúng quy định; thực hiện dán tem OCOP Nghệ An cho sản phẩm… Ngoài ra hệ thống kho bảo quản sản phẩm, hàng hóa, bảo quản nguyên liệu sản xuất đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm; có kế hoạch kiểm soát chất lượng sản phẩm thường xuyên; có biện pháp xử lý kịp thời nếu phát hiện hàng hóa không đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm. Sản phẩm, hàng hóa trước khi đưa lưu thông trên thị trường phải phù hợp với chất lượng cơ sở sản xuất đã công bố hoặc tiêu chuẩn sản phẩm, được dán tem sản phẩm đạt chuẩn của Chương trình OCOP. - Thứ ba, Đẩy mạnh ứng dụng khọc công nghệ, đẩy mạnh liên kết chuổi giá trị trong đó chú trọng chế biến sâu để hạ giá thành sản phẩm tạo giá cả cạnh tranh; Trong sản xuất nông nghiệp nói chung, sản xuất sản phẩm OCOP nói riêng ứng dụng KHCN các quy trình sản xuất hiện đại, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản, và chuyển đổi số chính là chìa khóa giúp phát triển một nền nông nghiệp hiện đại, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa nhà nông, nhà sản xuất và nhà tiêu thụ sản phẩm, nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị sản phẩm nông nghiệp, đồng thời tăng quy mô sản xuất hàng hóa, áp dụng các quy trình sản xuất hiện đại. Việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào quy trình sản xuất, chế biến nhằm nâng cao giá trị, sức cạnh tranh của các sản phẩm OCOP vào các khâu sản xuất, chế biến, bảo quản, đóng gói, tiêu thụ, nhiều nông sản chủ lực của tỉnh được mở rộng quy mô, nâng cao năng suất, chất lượng. - Thứ tư, Để tạo điều kiện cho các sản phẩm hàng hóa thuận lợi trong việc giao dịch sàn thương mại điện tử. Đề nghị các cơ quan nhà nước các cấp: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động và tập huấn để người tiêu dùng nhận biết thế nào là sản phẩm OCOP đạt chuẩn 03 sao trở lên, đồng thời đẩy mạnh phong trào “Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam”, Hỗ trợ kinh phí kinh phí cho các chủ thể đưa hàng hóa lên sàn thương mại điện tử, hỗ trợ in tem nhãn OCOP và bao bì đóng gói cho từng sản phẩm… Việc thúc đẩy phát triển thị trường tiêu thụ qua kênh thương mại điện tử cho sản phẩm OCOP là xu thế tất yếu, đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng hiện nay, giúp các chủ thể có sản phẩm tham gia Chương trình OCOP đẩy mạnh sản xuất, tạo việc làm, tăng thu nhập cho lao động nông thôn, góp phần thực hiện thành công Chương trình xây dựng nông thôn mới của Nghệ An./.
Nguồn tin: Nguyễn Hồ Lâm - Phó Chi cục trưởng Chi cục PTNT Nghệ An